Chúng ta luôn trộng đợi một tác giả có năng lực sẽ vượt qua mọi rào cản ngôn ngữ để đến với độc giả, nhưng thực tế không tác giả nào có thể hoàn toàn tự mình gánh vác nhiệm vụ này. Tuy nhiên trường hợp của William James - một nhà tâm lý học vĩ đại - lại là người đứng giữa dòng. Vào thời trung cổ, đã từng có những bài phê bình nổi tiếng về các tác phẩm của Aritotle dài hơn chính tác phẩm được bình luận.
Trong khi đó, phong cách viết trong hầu hết các lĩnh vực phi toán học lại thường trình bày hai hay nhiều lập luận trong một đoạn, hoặc sử dụng vài đoạn để trình bày một lập luận. Mặc dù chúng thường phức tạp hơn những loại sách kém chất lượng, nhưng cấu trúc càng phức tạp bao nhiêu thì việc đọc càng đơn giản bấy nhiêu, vì các phần của cuốn sách được tổ chức tốt hơn và có tính thống nhất cao hơn. Việc một số tác giả chú ý sử dụng những từ cổ hoặc các nghĩa cổ khiến cho việc đọc sách cũng gây khó khăn không kém việc dịch sách.
Bên cạnh đó, cuốn Đọc sách như một nghệ thuật tái bản lần này còn nhấn mạnh về nghệ thuật đọc, và những quan điểm về nhu cầu đạt được các cấp độ cao hơn trong nghệ thuật đọc hai vấn đề chưa được nói đến, hoặc chỉ nói sơ qua trong nguyên bản. Hầu hết các cuốn sách lớn vè kinh tế học, chính trị, đạo đức đều thuộc loại này. Bạn sẽ không thể khỏa lấp được sự thiếu hiểu biết của mình trừ phi bạn có thể đặt ra một câu hỏi thông minh cho cuốn sách tham khảo bạn đang sử dụng.
Bốn câu hỏi trên là những nguyên tắc cơ bản mà Phần hai cuốn sách này đặc biệt quan tâm. Nhận xét thứ ba cũng liên quan tới hai nhận xét đầu. Chúng tôi đã mô tả giai đoạn hai của quá trình đọc phân tích.
Đọc một bài viết, người đọc có thể tiếp nhận một lượng thông tin ít hay nhiều, toàn bộ hay chỉ một phần, phụ thuộc vào mức độ hoạt động họ bỏ ra trong quá trình đọc, và kỹ năng điều khiển các hoạt động trí óc liên quan. Tuy nhiên, đây đồng thời cũng là điểm bất lợi của văn phong này vì nó không hề mang tính trình bày. Xác định một hoặc nhiều vấn đề mà tác giả đang tìm cách giải quyết.
Bản chất của việc đọc tích cực: Bốn câu hỏi cơ bản độc giả phải hỏi Bởi nếu không ta sẽ không còn việc gì để làm nữa. Không loại sách tham khảo nào có thể trả lời tất cả các câu hỏi.
Euclid đã giúp bạn thấy dễ hiểu hơn bằng cách làm rõ những định đề ngay từ đầu. Nhưng họ không thấy được những quy luật mà hoạ sĩ thực hiện. Trong khi các chương của một cuốn tiểu thuyết, các hồi của một vở kịch hoặc các khổ thơ thường sẽ trở nên vô nghĩa khi bị tách khỏi một tác phẩm nguyên vẹn.
Nó chứng tỏ bạn không thấy thuyết phục hay tin tưởng. Người phương Đông có câu: Thư trung hữu ngọc, tức là Trong sách có ngọc. Ít nhất, vị kỷ và vị tha có điểm chung về xu hướng, về ham muốn theo khía cạnh rất trừu tượng của hai từ này.
Không nên sử dụng một cuốn sách tham khảo trước khi biết tác giả khuyên bạn nên sử dụng nó như thế nào. Còn cuốn Nguồn gốc các loài nói đến sự sinh sôi, phát triển của muôn vàn loài động thực vật trong thế giới tự nhiên. Thứ hai, hãy đọc sử không chỉ để biết chuyện gì đã xảy ra vào một thời điểm cụ thể, ở một nơi nhất định trong quá khứ, mà còn để biết cách con người hành xử trong mọi thời đại và ở mọi nơi, đặc biệt là hiện tại.
Họ đã cố gắng tổ chức triết học giống như cách họ làm với toán học. Bạn không thể xem xét các thuật ngữ, nhận định và lập luận nếu không thấu suốt về mặt ngôn ngữ. Thứ hai, cho đến cuối thế kỷ XIX, những cuốn sách khoa học lớn đều chỉ dành cho những độc giả không chuyên.